سيستم تخته سيماني روي عايق حرارتي

Fiber Cement Board Facade System

معرفي سيستم:

ديوار خارجي يكي از مهم‌ترين قسمت‌هاي هر ساختمان است و وظايف مهمي را براي تامين نياز‌هاي ساكنان ايفا مي‌كند. ديوار خارجي محيط داخل و خارج ساختمان را از يكديگر جدا مي‌كند و نقشي تعيين‌كننده در تامين امنيت، محافظت در برابر حريق و شرايط مناسب و آسايش ساكنان (از نظر حرارتي، صوتي و …) را دارد.

بنابراين، حفظ شرايط مناسب در داخل ساختمان تا حدود زيادي به عملكرد، حفظ كارايي و دوام ديوار خارجي بستگي دارد. به اين ترتيب، در مورد الزامات و يا وظايف مهم ديوار خارجي، مي‌توان كنترل جريان حرارت و هوا، كنترل جريان رطوبت و بخار آب، جلوگيري از نفوذ برف و باران، كنترل تابش خورشيد،‌ كنترل انتقال صدا، جلوگيري از انتقال آتش‌سوزي، تامين مقاومت‌هاي مكانيكي و باربري لازم، تامين دوام مناسب و تامين زيبايي ظاهري ساختمان از بيرون (نما) را برشمرد.
نماي ساختمان به صورت مستقل، مركب و يا به عنوان جزئي از ديوار خارجي، در تامين بسياري از اين وظايف نقش مهمي دارد. ضمن اينكه انتخاب نامناسب سيستم نما مي‌تواند به وظايف فوق لطمه وارد كند و حتي خود تبديل به خطري براي ساختمان يا محيط اطراف آن شود.
در چند دهه اخير، توليد‌كنندگان مصالح ساختماني تلاش كرده‌اند تا محصولاتي در صنعت ساختمان عرضه كنند كه ضمن كمك به اهداف فوق، مشخصات فني مناسبي از جهات بيان شده در بالا داشته باشد. از جمله اين محصولات مي‌توان “نماي تخته سيماني روي عايق حرارتي” را به عنوان يك زير سيستم نام برد كه در اين گزارش به آن پرداخته شده است.
به طور كلي در ساختمان‌سازي، كاربرد فراواني براي قطعات تخته‌اي شكل وجود دارد. اين قطعات با مصالح مختلف از جمله گچ يا چوب ساخته مي‌شوند، و بسته به محل و نوع استفاده، انتظارات مختلفي در هر حالت وجود دارد. براي كاربرد‌هاي خارجي، و در مواردي كه حد بالاي مشخصات مكانيكي مد نظر است، تخته‌هاي سيماني به عنوان يكي از مناسب‌ترين راه‌حل‌ها مطرح مي‌شود.
با توجه به مشخصات برتر اين محصول در مناطق مرطوب و با بارندگي زياد، فناوري توليد آن، خصوصاً در
كشور‌هاي اروپايي، در طول چند دهه گذشته، با تحولات چشمگيري همراه بوده است. اين محصول، علاوه بر داشتن مشخصات فني مناسب، امكانات جديدي را نيز در طراحي نماي ساختمان ايجاد مي‌كند.
از نكات كليدي در مورد اين محصول مي‌توان به موارد زير اشاره كرد :
لازمه تقويت تخته‌هاي سيماني براي بهبود عملكرد آن در حالت كشش يا خمش

در نظر گرفتن تمهيدات لازم براي مقاومت در برابر تنش‌هاي ناشي از انقباض و انبساط‌هاي حاصل از تغييرات دما

ضرورت در نظر گرفتن جزئيات اجرايي مناسب براي جلوگيري از نفوذ رطوبت ناشي از بارندگي و ميعان بخار آب منتقل شده از يك طرف ديوار به طرف ديگر

با توجه به موارد فوق، از سال‌ها قبل، سعي شد با استفاده از انواع مختلف الياف طبيعي و مصنوعي، عملكرد مكانيكي تخته‌هاي سيماني بهبود يابد. كاربرد الياف در مصالح ساختماني قدمتي ديرينه دارد، و عملاً به زمان كاربرد كاه و موي حيوانات در خشت و گل سفال و آجر باز مي‌گردد. اولين و مهم‌ترين اقدام در كاربرد الياف در محصولات سيماني به اوايل قرن بيستم باز مي‌گردد. در حدود سال 1900 ميلادي، شخصي به نام هاچك (Hatschck) موفق شد روشي را براي ساخت تخته‌هاي سيماني ابداع كند، كه حتي امروزه نيز براي توليد ورقه‌هاي سيمان آزبستي صاف و موج‌دار مورد استفاده قرار مي‌گيرد. لازم به توضيح است كه در ابتدا از الياف آزبست براي تقويت تخته‌هاي سيماني استفاده مي‌شد، و موارد كاربرد اين قطعات عمدتاً براي پوشش سقف‌هاي شيب‌دار بود.
با گذشت زمان و توليد انواع مواد افزودني و الياف سنتزي (پليمري)، كاربرد آن‌ها در قالب افزودني و تقويت‌كننده محصولات سيماني قوت گرفت. اما در دهه‌هاي 70 الي 80 ميلادي و با مشخص شدن خطرات سرطان‌زايي آزبست، تحقيقات كاربردي براي جايگزيني اين الياف افزايش يافته و اهميت ديگر الياف بارزتر گرديد و در آيين‌نامه‌ها، جهت‌گيري‌ها براي حذف كاربرد اين الياف در ورق‌هاي صاف و موج‌دار صورت گرفت.
از سوي ديگر، ظهور ايده‌هاي جديد‌تري براي كاربرد اينگونه تخته‌ها، منجر به مطرح شدن نوآوري‌ها در روش توليد محصول شد، كه در دو دهه اخير به توليد تخته‌هاي سيمان اليافي (Fiber Cement Boards) انجاميد و كاربرد اين تخته‌ها را به موارد گسترده‌تري تعميم داد. اين محصول بسته به كيفيت و ضخامت توليد، مي‌تواند علاوه بر كاربرد‌هاي قبلي، به عنوان نماپوش، قطعات نازك‌كاري ديوار‌هاي داخلي، كف‌پوش، و همچنين براي ساخت جدار‌هاي فضاهاي مرطوب ( حمام، … ) مورد استفاده قرار گيرد.
اين محصول داراي پايه سيماني و آهكي است و معمولاً در مغزه و يا در رويه با الياف يا شبكه بافته شده از الياف شيشه، سلولز، پلي آميد، … تقويت مي‌شود.
مسلح‌سازي اين صفحات، از طرفي باعث مي‌شود در مراحل حمل و نصب آسيبي به آن وارد نشود، و از طرف ديگر در طول دوره بهره‌برداري امكان مقاومت بيشتر در برابر نيرو‌هاي جانبي ناشي از باد، زمين لرزه و تنش‌هاي فشاري و كششي انبساط و انقباض‌هاي طولي ناشي از تغييرات دما را فراهم مي‌سازد، و از بروز ترك، اعوجاج و خرابي‌هاي بعدي ناشي از آن جلوگيري مي‌كند.
تخته سيماني كه جزء اصلي اين زير سيستم است، مي‌تواند به صورت زير‌سازي براي پوشش نهايي (اجراي تر) در نظر گرفته شود، و يا به صورت سطح نهايي نماي ديوار (اجراي خشك) نصب شود.

اين محصول از نظر شكل ظاهري به دو صورت خود رنگ (به رنگ سيمان و بتن)، و ديگري با قابليت ارائه در انواع رنگ‌ها عرضه مي‌شود. سبكي، سرعت بالاي اجرا و سهولت نگهداري از مزاياي اين روش اجرا نماست.
پوشش تخته سيماني روي عايق حرارتي، علاوه بر آنكه به صورت ديوار خشك مورد استفاده قرار مي‌گيرد، به شكل پوشش ديوار‌هاي بتني، بنايي و … نيز مي‌تواند اجرا شود.

اين محصول در ديوار‌هاي داخلي فضا‌هاي مرطوب و نيز ديوار داخلي مكان‌هايي كه تردد و احتمال ضربه خوردن در آنها بالاست، نيز مورد استفاده قرار مي‌گيرد. انواعي از اين محصول (با ضخامت كمتر يا با تعبيه شيار‌هاي خاص با فواصل منظم)، قابليت اجراي قوسي را نيز دارا هستند. علاوه بر اين قابليت، امكان ايجاد انواع رنگ‌ها با ميزان براقيت‌هاي متفاوت براي اين محصول فراهم است.

منبع : زير سيستم نماي تخته سيماني روي عايق حرارتي، دكتر بهروز محمدكاري، مركز تحقيقات ساختمان و مسکن