نكاتي در مورد طراحي نما(hossein rahnama)

نماي ساختمان در واقع صورت آن بنا به حساب مي آيد. حان آنكه بدون شك اين صورت نشان دهنده ي هدف طراه نوع كاربري و كاراكتر هاي گوناگون ديگر ميباشد.
نماي هر ساختمان بايد به گونه اي باشد تا بتواند از لحاظ بصري با مخاتب خود ارتباط بر قرار نموده و گوياي شخصيت خود باشد …
در اينجا چند نكته ي كوچك از صدها نكته ي موجود در اين فن بيان ميشود باشد كه براي عزيزان مثمر ثمر باشد:

نمای ساختمان باید به‌دنبال خلق یك كلیت هماهنگ به‌وسیله تناسب خوب پنجره ها، بازشوهای در، سایبان و محدوده سقف‌ها،‌ سازه عمودی و افقی، مصالح، رنگ، عناصر تزیینی و… باشد. پنجره‌ها همواره با دیگر عناصر دیوار، ‌سطوح باز و بسته، تیره وروشن، صاف و ناهموار را بوجود می آورند. به علت تكرار دوره ای پنجره ها، در ساختمان‌های چند طبقه، نظم كاملی به چشم می‌خورد. اما گاه به‌علت افزایش نور در طبقات بالاتر كاهش داده می‌شود و این نظم آهنگ خود را از دست می‌دهد.

جداسازی عناصر افقی و عمودی تاثیر كلی در نما دارد. تناسبات عناصر ساختمان لازم است با كل ابعاد ساختمان مطابقت داشته باشد. برای مثال در ساختمان‌های كوتاه عریض، ابعاد عرضی غالب خواهد بود. در ساختمان‌های بلند عناصر باریك برتری خود رانشان می‌دهند. در و پنجره و نعل درگاه‌ها تاثیر خاصی در نما می‌گذارند. ناودان‌ها، سایه بانها، پیش آمدگی‌های سقف و بالكن‌ها ایجاد سایه های خاصی بر روی نما می‌كنند.

تفاوت سطح ها باید در نما مشخص باشد. برای مثال بین طبقه همكف، سایر طبقات و طبقه انتهایی باید یك تفاوت اساسی وجود داشته باشد. تركیب كلی نما در واقع نظم در این تفاوت‌ها است.

عناصر اصلی نما مثل پنجره، در، سطوح و محدوده پایانی سقف و غیره در شكل، رنگ، و مصالحشان با یكدیگر اختلاف دارند. این عناصر معناهای متفاوتی دارند. مثلا نمی‌توان بالا و پایین پنجره و در را با هم هم‌ردیف كرد. اگر ارتفاع این بازشوها یكسان نباشد می توان از ضرایب مشترك و یا رنگهای یكسان استفاده نمود. نسبت‌های هندسی نقش تعیین كننده ای در هماهنگ سازی ظاهر نما دارند. می‌توان پنجره ها را در گروه‌های كوچكتر تركیب شده كه شكل مشخصی را ایجاد می‌كنند دسته بندی كرد. نماها می توانند از نظر مصالح نیز با یكدیگر متفاوت باشند.

مصالح نما در رنگ، شكل، زبری و خشنی نما تاثیر می گذارد. مصالح بومی نشان می‌دهد كه نما مربوط به چه منطقه ای است.

تركیب پنجره ها، ایوان‌ها، درها و به‌طور كلی بازشوها، همچنین بافت و جنس نما و كمپوزسیون آن در هر عصر متفاوت است و در عین حال در یك تداوم شهری تغییر می‌كند. طراح می‌تواند نما را به عالیترین حد تركیب معماری برساند و یا آنرا تا حد یك سطح بدون طراحی و فكر رها كند.

در اعصار مختلف بازشوها به شكل مشابهی در سطح نما قرار می‌گیرند و تنوع در قرار گیری آنها تابع عوامل داخلی چون بزرگی ساختمان، عریض بودن آن و یا عوامل اقلیمی چون جهت قرارگیری و محل قرارگیری است. در پهنای دیوار نما تعبیه پنجره دو جداره، آفتاب‌شكن، سایبان و … نقش تنظیم كننده شرایط آب و هوایی فضاهای داخلی را خواهد داشت.

در دیوارهای باریك معاصر این عمل با جلو و عقب آمدن ساختمان انجام می‌شود.
یكی از عوامل ضروری درهویت نما تعیین محدوده نما است. نمایی می تواند در طرح خود موفق باشد كه به این سوال‌ها پاسخ گوید:
محدوده عمودی جانبی ساختمان كجاست؟ خط پایانی افقی ساختمانی چگونه است و مرز ساختمان در آسمان به چه شكل است؟ انتهای ساختمان چگونه به پایان می‌رسد؟ گوشه‌های ساختمان چه وضعی دارد؟ اگر ساختمان همسایه ای دارد ارتباط نمای ساختمان فعلی با نمای همسایه چگونه به پایان می رسد؟ گوشه های ساختمان چه وضعی دارد؟ اگر ساختمان همسایه دارد ارتباط نمای همسایه چگونه است و اگر در فضا قطع می شود این ارتباط چگونه است.

محدوده های افقی ساختمان عبارتند از نقطه اتصال به آسمان ( محدوده پایانی ساختمان) نقطه اتصال به زمین (محل نشستن ساختمان بر زمین) و پوشش ساختمان مثل بام و شیروانی. محدوده پایانی ساختمان باید معنای اتمام ساختمان را با خود داشته باشد و طبقه همكف ساختمان را با خود داشته باشد و طبقه همكف ساختمان باید مفهوم نشستن ساختمان بر زمین را برساند. طبقه همكف باید در محدوده قد افراد كشش لازم را بر عابر پیاده و بیننده ایجاد كند.

كنج یا گوشه نما در واقع محل برخورد دو نمای عمود بر هم است. كنج می‌تواند حالت عمود 90 درجه، نیم دایره یا سه وجهی را داشته باشد و هر كدام می تواند تاثیرات متفاوتی را در نما بگذارد. در یك میدان یا چهارراه هماهنگی كنجهای ساختمان هایی كه در چهار طرف آن قرار گرفته است می تواند در نمای شهری تاثیر زیبایی داشته باشد.